Zebrania Izby Delegatów: drugi piątek miesiąca o godz. 19:00

Historia ZKP


Na przełomie 19. i 20 wieku liczba emigrantów z Polski rosła szczególnie w Chicago, a tęsknota za ojczyzna i bliskimi pozostawionymi w rodzinnych stronach była motywacja do jednoczenia się w kluby regionalne z Małopolski. Miały one dwa podstawowe cele: podtrzymywanie kultury polskiej i bratnia pomoc na gruncie amerykańskim oraz utrzymywanie łączności z ojczystymi stronami oraz niesienie im pomocy ekonomicznej. Najstarszy klub Szczurowa powstał już w 1902 roku. Przed I. Wojny Światową zarejestrowanych klubów było ich już 218. Przyjmowały nazwy swojej wsi, miasta lub powiatu.


Już wiosna 1928 roku poczynione zostały pierwsze kroki do powołania Związku Klubów Małopolskich, który miał zrzeszać powstałe kluby. Inauguracyjne zebranie odbyło się 22 maja 1928 roku, w którym udział wzięli przedstawiciele 12 klubów. Postanowiono połączyć siły i powołać związek, który zjednoczyć miał pojedyncze kluby. Powołano zarząd i rozpoczęto przygotowania do ukonstytuowania organizacji, która została zarejestrowana 3 września 1929 roku. A celem związku miało być„ podnoszenie kulturalnego i ekonomicznego statusu Amerykanów polskiego pochodzenia oraz organizacja pomocy charytatywnej dla ubogich.”


Z dużą energią zarząd rozpoczął działalność zdobywając środki finansowe na potrzeby organizacji. Jednocześnie powstały liczne komitety, które zajmowały się problemami środowiska polskich emigrantów. Związek włączał się także w działalność polityczna poprzez poparcie udzielane politykom polskiego pochodzenia orz popierającym polskie interesy. Z inicjatywy ZKM jedna z najdłuższych ulic Chicago uzyskuje nazwę Generała Kazimierza Pułaskiego. A związek zyskał uznanie II Rzeczypospolitej.


1928 – 1936


W latach 1928 – 1936 odbywały się coroczne walne zebrania związku. W 1936 roku uchwalono Konstytucje ZKM, a w 1937 roku odbył się I Zjazd ZKM, na którym uchwalono nazwę Związek Klubów Małopolskich w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, a godło siewca rzucający ziarno na zaoraną glebę. W I. Zjeździe udział wzięli delegaci z 51 klubów. Postanowiono także wybudować własną siedzibę.

Lata II wojny światowej


Lata II wojny światowej (1939-45) były okresem, w którym ZKM mobilizowało środki finansowe na wsparcie dla ojczyzny i zapowiedziało „konsolidacje wysiłków wszystkich organizacji polonijnych w celu pomocy dla znajdującej się pod okupacja Ojczyzny.” Zbierane były fundusze na Fundusz Ratunkowy Polski. Na IV Zjeździe w maju 1943 roku zdecydowano zintensyfikować pomoc dla uchodźców i żołnierzy polskich poprzez utworzona w 1941 roku 32. Okręg Rady Polonii Afrykańskiej oraz wzmocnienie wpływów polskiej grupy etnicznej w administracji stanowej i federalnej. W maju 1945 roku, po zakończeniu II Wojny Światowej, odbył się V Zjazd ZKM, w którym uczestniczyli przedstawiciele z 80 klubów.

W wydanej rezolucji położono nacisk na jedność Polonii oraz dalsza współpracę z powstałym w 1944 roku Kongresem Polonii Amerykańskiej. Postanowiono także kontynuować pomoc dla zniszczonej działaniami wojennymi Polski za pośrednictwem UNRRY (Organizacji Narodów Zjednoczonych dla spraw Pomocy i Odbudowy). Wysłano do Polski 5 tysięcy skrzyń z ponad 500 tonami towarów. W akcje te włączonych było 131 klubów zrzeszonych w ZKM.


ZKM wciąż jednak nie posiadał własnej siedziby, a jej funkcje pełnił tzw. Dom Stefaniaka przy 1401 W. Superior w Chicago. W 1949 roku, dzięki mobilizacji wszystkich klubów, udało się zebrać potrzebne fundusze i wykupić na własność Dom Stefaniaka za kwotę $40,000. 

ZKP po 1945 roku


W okresie zimnej wojny, który wpłynął negatywnie na działalność klubów i organizacji polonijnych osłabiając ich sile, w akcie protestu przeciw ideologii komunistycznej, która zalała cześć Europy, ale przede wszystkim kochana ojczyznę, zmieniono nazwę zjazd na sejm. I tak w maju1951 odbył się VII Sejm ZKM, w którym wzięli udział delegaci ze 100 klubów. Sejm jednoznacznie wypowiedział się przeciw okupacji Rosji Sowieckiej w Polsce oraz wezwał wszystkie kraje do przeciwstawienia się jarzmowi komunizmu zarówno w Polsce jak i innych okupowanych krajach. Potępiono terror Stalina oraz traktaty w Jacie i Teheranie dotyczące granic Polski. Domagano się śledztwa w sprawie wymordowanych w Katyniu polskich żołnierzach, policjantach i inteligencji.




Po śmierci Stalina i wydarzeniach 1956 roku otworzyła się możliwość pomocy Polsce. W 1957 roku delegacja ZKM udała się do Polski, gdzie spotkała się na audiencji u Kardynała Tysiąclecia, Bł. Stefana Wyszyńskiego, który wyraził podziękowanie dla działalności ZKM na rzecz Polski. Było to bardzo ważne dla działalności ZKM i wszystkich klubów, co przełożyło się na liczbę członków organizacji liczącej 43,000 zjednoczonych w 153 klubach. W latach 60’ ZKM rozpoczął nadawanie audycji radiowej „związkowa godzina radiowa.”




Lata 70’ wyznaczyły ruchy migracyjne Polonii, która opuściła „Trójkąt Polonijny”, co doprowadziło do sprzedaży budynku organizacji. Duzy wpływ na podjęcie tej decyzji miał tez fakt, ze zaczęto skarżyć ZKM o odszkodowania w wyniku „wypadków”, którym uległy osoby przebywające w budynku. Doprowadziło to do problemów finansowych organizacji co w konsekwencji doprowadziło do sprzedaży. W maju 1978 odbył się XIV Sejm ZKM już w wynajętej sali kościoła Św. Jana Berchams. Wzięło w nim udział 99 członków reprezentujących 33 kluby. Podjęto wówczas decyzje o zmianie nazwy organizacji na związek Klubów Polskich w Stanach Zjednoczonych Ameryki, co dało możliwość klubom z innych regionów do przystępowania do organizacji. Skoncentrowano się także na zakupie nowej siedziby. Udało się to dopiero w 1984 roku. Zakupiony został budynek prze 5835 W. Diversey Ave., w okolicy, gdzie wówczas mieszkało wielu Polaków. Jest on siedzibą Związku do dzisiaj.




W 1992 roku Związek Klubów Polskich podjął decyzje o przejęciu organizacji największego polonijnego wydarzenia jakim jest Parada Dnia Konstytucji 3 Maja. Utworzony został Komitet Organizacyjny, którego przewodniczącym jest prezes ZKP, a w skład komitetu wchodzą przedstawiciele różnych organizacji. Udało się zintegrować środowisko polonijne we wspólnym dziele i parada 1992 stała się ogromnym sukcesem, który został dostrzeżony także przez władze i polityków amerykańskich oraz Polskę i Polonie na świecie. Dziś parada, która odbywa się w pierwszą sobotę maja jest transmitowana droga internetową do każdego zakątka świata, w którym mieszkają Polacy. Każdego roku wybierany jest Wieki Marszalek Parady i dwóch vice-marszałków oraz Królową Parady i przyznawany jest tytuł Przyjaciela Polonii przedstawicielom ze środowiska amerykańskiego. Kilkanaście tysięcy uczestników parady maszeruje ulicą Columbus Drive w prestiżowym miejscu w centrum Chicago.




Z inicjatywy s. p. Wojciecha Seweryna i przy współpracy ZKP i zaangażowaniu całej Polonii powstał Pomnik Katyński, który znajduje się na Cmentarzu Św. Wojciecha w Niles. 10 kwietnia 2010 roku s. p. Wojciech Seweryn był członkiem delegacji państwowej do Katynia, miejsca, gdzie zamordowany został jego ojciec. Smoleńsk stal się miejscem, gdzie zginał wraz z 95 przedstawicielami elity polskiej, na czele z Prezydentem RP, Prof. Lechem Kaczyńskim, Pierwsza Dama, Maria Kaczyńską i ostatnim prezydentem na uchodźctwie, Prezydentem Kaczorowskim. ZKP natychmiast podjął decyzje o ufundowaniu Tablicy Smoleńskiej, która została umieszczona obok Pomnika Katyńskiego. Jest to główne miejsce wizyt delegacji państwowych z Polski oraz uroczystości patriotycznych. Śnieg Aktualnie Związek Klubów Polskich zrzesza 37 klubów. Przy ZKP działa Komitet Organizacyjny Parady Dnia Konstytucji 3 Maja, Komitet Wyborów Królowej Parady, Komitet Opieki nad Pomnikiem Katyńskim i Tablica Smoleńską, Chór im. Fr. Chopina, Teatr Ludowy Rzepicha i Dziecięcy Zespól Taneczny Wawel oraz Stowarzyszenie Ulanów Polskich im. T. Kościuszki. ZKP patronuje Polskiej Szkole im. Jana Kochanowskiego, która jest kontynuacją powstałej przy Związku Szkole im. Wincentego Witosa. Najwyższą władzą ZKP jest Sejm, który odbywa się co trzy lata. Na Sejmie wybierany jest Zarząd ZKP i dyrektorzy. Podejmowane są najważniejsze decyzje związane z działalności organizacji. Zebrania Izby Delegatów ZKP odbywają się w każdy drugi piątek miesiąca. Delegaci podejmują decyzje związane z bieżąca działalnością ZKP oraz przygotowują kolejne wydarzenia.




Związek jest organizacja charytatywna i edukacyjna, która propaguje kulturę polska, zwyczaje i tradycje polskie i katolickie. Jest organizatorem wydarzeń patriotycznych i kulturalnych: Uroczystości rocznicy Mordu Katyńskiego i Tragedii Smoleńskiej, Parady 3 Maja, Dożynek, Rocznicy inwazji Rosji na Polskę, Opłatka Polonijnego, Balu Sylwestrowego, Wyborów Królowej Parady i Święconek Polonijnych. ZKP jest członkiem Kongresu Polonii Amerykańskiej na Stan Illinois oraz Muzeum Polskiego w Ameryce, współpracuje ze wszystkimi organizacjami polonijnymi oraz uczestniczy we wszystkich wydarzeniach polonijnych. Od 2010 roku ZKP jako pierwsza chicagowska organizacja patronuje Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej. Współpraca z PSFCU jest ogromnym wsparciem finansowym dla ZKP.

Share by: